Μάιος 1918

 

Μάιος 1918

3._ Ο Ισμαήλ Χακή έφυγε δια Τραπεζούντα. Πήγαν και πολλοί Σανταίοι μαζί του άνδρες γυναίκες και παιδιά όπως αγοράζωσι καλαμπόκι και διάφορα άλλα ψώνια. Εν τω μεταξύ όμως στα χωριά επικρατούσε φόβος ελλείψει του αξιωματικού.
 9._ Σήμερα επειδή θα ήρχοντο εκ Τραπεζούντος πολλοί άνδρες και γυναίκες πήγαιναν μέχρι Κιμισλί έναντι των δικών τους όπως τους βοηθήσωσι στα φορτία των. Μόλις όμως ανέβηκαν στο βουνό αντελήφθησαν Τούρκους πολλούς οπλισμένους να ληστεύουν τους εκ Τραπεζούντος ερχομένους και αμέσως γυρίζοντες πίσω ειδοποίησαν στα χωριά. Αμέσως οι Ζαντάρμες τρεις τέσσαρες και πολλά παιδιά δικά μας άοπλοι έτρεξαν προς βοήθειαν πυροβολούντες αλλά ως εκ της αποστάσεως τρίωρον μακριά το κακόν είχε συμβεί. Πλησιάσαντες οι Ζαντάρμες οι Τούρκοι παίρνοντες μαζί τους τους άνδρας έφυγαν αφήσαντες επί τόπου τρεις γυναίκες σκοτωμένες την Κυριακήν Κουρτίδου, Δέσποιναν Αμοιρίδου και Βασιλικήν Ποροζάν, αι δε άλλες εσκόρπισαν εδώ και εκεί. Μετεφέρθησαν αμέσως τα πτώματά των και την επομένην ενταφιάσθησαν. Όλην την νύκτα έφθαναν ανά δύο τρεις άνδρες πληγωμένοι και μη οίτινες διέφυγον από την συνοδείαν και μέσον του δάσους ήρχοντο ο Γεώργιος Πηλείδης ήλθε τραυματίας εις τον βραχίονα.
 10._ Ήλθαν μερικά παιδιά εξ Ούζης δικά μας και λέγουν ότι εις Τσιαπόγλη ταφία είναι πολλοί άνδρες σκοτωμένοι. Αμέσως πήγαν και φέραν τα πτώματα του Χαραλάμ. Και Δημητρίου Χαριάδου του Παντελή Σεβαστίδου, Χρήστου Πιστοφίδου, Θεμιστοκλέους Αλτιπαρμάκ και Θεοφίλου Καρπουζίδου. Μετά τον ενταφιασμόν αυτών εστάλη αμέσως ταχυδρόμος εις Τραπεζούντα δια να ειδοποιήσει το γεγονός. Μόνον ο Περικλής Λιανίδης εξηφανίσθη και μόνον μετά τέσσαρας ημέρας την 13^ην ευρέθη το πτώμα του και μετεφέρθη προς ταφήν. Βρέθηκαν και μερικά από τα άλογα των φονευθέντων τα δε άλλα εξηφανίσθησαν. Το γεγονός τούτο είχε τρομοκρατήσει τους Σανταίους διότι θα σκότωναν και πολλούς άλλους αν δεν επρολάβαιναν οι Ζαντάρμες από τα χωρία.
 16._ Ήλθε εκ Τραπεζούντος ο Ισμαήλ Χακή και λέγει ότι πολλοί από τους δράστας συνελήφθησαν εις Τσιακανόην και εστάλησαν εις Τραπεζούντα . Εν τω μεταξύ όμως η κατάστασης επιδεινούτο και παντού από τα γύρω Ελληνικά χωριά μανθάνωμεν ληστείες και φόνους δίχως η Κυβέρνησης να ενδιαφέρεται διόλου.
 25._ Ήλθε ένας αξιωματικός Μινίπ εφέντης λεγόμενος και άραψ την καταγωγήν μαζί με λίγους στρατιώτας δια να πάγει εις Γιαγμούρτερεν εις το παρχάρι του Σουλεϊμάν Κάλφα όστις από ληστείες και διώξεις των Ελληνικών χωριών είχε μαζέψει ένα κοπάδι πρόβατα και ένα κοπάδι αγελάδες δια να τα πάρει και να τα φέρει εις Τραπεζούντα.
 27._ Από το παρχάρι Τσιαμουρόπα έκλεψαν οκτώ αγελάδες Τούρκοι.
 28._ Ο Μινίπ εφέντης ελθών εκ Γιαρμούτερέ κατέβασε όλα τα πρόβατα και αγελάδια του Κάλφα καθώς και επτά Τούρκους οίτινες οπλισμένοι τα φύλαγαν και τους έφερε εις Σάντα όπου τους εφυλάκισε και την άλλην ημέραν πήγε πάλιν και κατέβασε και τα πρόβατα και αγελάδια του Χατσή Μετσίτ εφέντη τα οποία είχε μαζέψει από Ελληνικά χωριά δήθεν δια την Κυβέρνησην έφερε και χειροδέσμιον τον Χελήμ Κιουλόγλουν αρχηγόν τσετέδων όταν ήλθαν εις Σάντα. Περνώντας ο Μινίπ εφέντης από το Τούρκικο παρχάρι Σκορδέν άνωθεν της Σάντας έδειρε καλά τον χότσιαν Χατσή Ισεϊν εφέντην εκ Γιλιτσιάντων όστις κατήγγειλε εις αυτόν ότι δήθεν χθες ο Ευκλείδης Κουρτίδης ήτο μαζί του και έκλεψε επτά αγελάδες και έσφαξε. Διότι ο Μινίπ εφέντης πηγαίνοντας εις Γιαγμούρτερεν πήρε μαζί του τέσσαρα πέντε παιδιά Σανταίους τους οποίους όπλισε και τους είχε ως σωματοφυλακή. Αλλά ο Ευκλείδης δεν ήτο μαζί του.
 30._ Ήλθαν πολλοί χωρικοί Τούρκοι και εζήτησαν από τον Μινίπ εφέντην να πάρωσι πίσω τα ζώα τους τα οποία ήσαν μαζί με του Κάλφα και Χατσή Μετσίτ εφέντη. Αλλά αυτός εκτός που δεν τους έδωσε τίποτε τους έκλεισε φυλακή. Όλην την ημέραν έκανε βόλτες μαζί μας και επεσκέφθη την Εκκλησίαν και το Σχολείον και έμεινε κατενθουσιασμένος από την πρόοδον των Σανταίων. Και μαθών τα τελευταία γεγονότα της Σάντας μας συνεβούλευε και μας παρότρυνε να κάνομε και ημείς τα ίδια στους Τούρκους προς εκδίκησην και έλεγε ότι αυτοί οι Τούρκοι είναι θρασύδειλοι και μόνον η βία θα τους αναγκάσει να μη σας πειράξουν. Μας συνεβούλευε δε να ενεργήσομε μέσον του Μητροπολίτου να έλθει αυτός στην Σάντα και τότες "εγώ ο ίδιος θα σας οργανώσω".
 Επειδή ήτο αγράμματος και άραψ την καταγωγήν εμισούσε πολύ τους εντόπιους Τούρκους και τους εβασάνιζε.